top of page
Yazarın fotoğrafıbilimon bilim

Matcha:Yeşil Tozun Sırrı

Yazar: Öğr. Dyt. Fatma Şahin


Son günlerde oldukça popüler olan, hepimizin en azından adını duyduğu Matcha çayını ne kadar tanıyoruz? Gelin, birlikte bu yeşil çayın tarihine, sağlığımıza etkilerine ve kültürel anlamlarına bir göz atalım.

Belki pek çok kişinin aklına Matcha denince farklı bir bitki gelir, halbuki Matcha da tıpkı yeşil çay ve siyah çay gibi Camelia Sinensis bitkisinden elde edilir. Farklı çayların oluşmasının sırrı, oksidasyon derecesidir. Siyah çay tamamen okside olurken yeşil çay okside olmadan elde edilir, Beyaz çay kısmen okside olur, Matcha ise hiç Güneş ışığına maruz kalmadan tüketim aşamasına gelir. Yani Matcha aslında hepimizin tükettiği yeşil çayın daha yoğun halidir.

Matcha kelimesi “Ma” (ufalanmış-toz haline getirilmiş) ile “Cha” (çay) kelimelerinin birleşiminden oluşur, toz haline getirilmiş çay anlamına gelir.


Tahmin edildiği gibi, Matcha Japon kültürünün bir parçası sayılsa da tarihi Çin Hanedanlığı’na kadar dayanır. Japon kültüründe çayın, özellikle de Matcha’nın kültürel anlamı büyüktür. “Chanoyu” denen, “Çayın Yolu” anlamına gelen Japon Çay Seremonileri’nde özenle hazırlanan çay, bir ritüel eşliğinde içilir. Budizm’de önemli bir yeri olan bu seremonide çay tüketimi bir çeşit semboldür.

Matcha, antioksidan seviyesi yüksek olduğundan (polifenol, kateşin, klorofil) bağışıklığı destekleyicidir. Metabolizmayı hızlandırmaya da yardımcıdır. Fenolik bileşikler Camellia Sinensis bitkisinin yapraklarında doğal olarak bulunur. Matcha bu yüzden günlük diyetin ana ‘kateşin’ kaynaklarındandır. Epikateşin, Epikateşin gallat, Epigallokateşin galat ve Epigallokateşin kateşinlerin ana aktif bileşenleridir. Kateşinler birtakım enzimlerin detoksifikasyon aktivitelerini artırdıklarından ve serbest radikalleri nötralize etme yeteneklerinden dolayı antioksidan görevi görürler. Kateşinlerin Glutatyon, C vitamini ve flavanoidlerden de yüksek antioksidan kapasitede oldukları rapor edilmiştir.

Matcha diğer yeşil çaylara göre daha yüksek kafein içeriğine sahiptir. Bu da ona has güçlü aromayı ve tadı verir. Yeşil çaylarda kafein oranı 11,3-24,7 mg/g aralığında iken Matcha’da 18,9-44,4 mg/g aralığındadır. Kafein de güçlü bir antioksidandır. Çaylarda kafein oranı demleme metodu, yaprakların olgunluğuna göre değişir.

Matcha’da yüksek oranda bulunan fenolik asitler de antioksidan kapasiteye sahiptir. Ve antiinflamatuar özellik gösterir. Yine güçlü bir antioksidan olan C vitamini de Matcha’da yüksek oranda (32.1-44.2 mg/L) bulunur. Matcha’nın öne çıkan renginden sorumlu klorofil de antioksidan özellik gösterir ve aynı zamanda antiinflamatuardır.

Bildiğimiz gibi Matcha tozu, yalnızca çay şeklinde değil kek, kurabiye gibi ürünlere katılarak da tüketilebilmektedir.

Genel özelliklerine kısaca göz attığımız Matcha, son zamanlar trend haline gelerek ülkemizde de kullanımı yaygınlaşmıştır. Ancak özellikle sindirim sistemi sorunları olan bireylerin dikkatli olması önemlidir.


Kaynakça:

  • Rhorsen P., (2021), Çay: üretimi, çeşitleri ve tarihi, Runik Kitap

  • Kochman J., Antoniewicz J., Janda K., Mruk H., Jakubczyk K., (2020), Health Benefits and Chemical Composition of Matcha Green Tea: A Review

  • Elmas C., Gezer C., (2018), Çay Bitkisinin (Camellia Sinensis) Bileşimi ve Sağlık Etkileri

  • Maxine Ross S., (2007), Green Tea Chings on Health, Longevity, and a Cup of Humanity


100 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Comments


bottom of page